Stellantis: werknemers van de Fiat-motorenfabriek tonen aan dat "de motoren die hier worden gemaakt altijd van goede kwaliteit zijn geweest, in tegenstelling tot Franse motoren".

In Termoli, in de regio Molise, is de spanning naar een nieuw niveau gestegen. Wat begon als een vaag onbehagen is uitgegroeid tot openlijke woede. Op 29 november marcheerden meer dan duizend mensen door de straten van de stad om de toekomst van de motorenfabriek in Termoli te verdedigen. Stellantis en in bredere zin die van een hele regio die al tientallen jaren afhankelijk is van deze historische locatie. Arbeiders, gemeenteraadsleden, gezinnen, vakbonden: een hele regio kwam bijeen om een langzame industriële ondergang af te wijzen. Achter de spandoeken, slogans en toespraken ging dezelfde zorg schuil: Termoli verliest zijn beloften. En misschien wel zijn toekomst.

De droom van de gigafabriek verdwijnt

Tot voor kort was Termoli op weg om een van de symbolen te worden van de industriële omschakeling van Italië naar elektrische voertuigen, dankzij een megabatterijfabriek die werd ondersteund door Automotive Cells Company, de joint venture tussen Stellantis, TotalEnergies en Mercedes-Benz. Het project werd gepresenteerd als strategisch, in staat om duizenden banen te creëren en de locatie een nieuwe impuls te geven. Maar naarmate de maanden verstreken, bleven de uitstellen zich opstapelen. En half november had een bericht in de Italiaanse pers het effect van een moker: ACC staat naar verluidt op het punt om definitief af te zien van de gigafabriek in Termoli. De redenen hiervoor waren ernstige technische problemen, financiële zwakheden, een steeds onduidelijker wordende industriële strategie en vooral de teleurstellende prestaties van de proeffabriek in Douvrin, Frankrijk.

Hoewel de Franse fabriek sinds 2024 operationeel is, heeft ze schrootpercentages van 15 tot 20 %, is de productie beperkt tot ongeveer 15.000 tot 20.000 batterijpakketten tegen het einde van 2025 en liggen de kosten meer dan 20 % hoger dan bij Aziatische fabrikanten. Een model dat moeilijk te verdedigen is geworden. Ondertussen voert Spanje het tempo op. In Zaragoza heeft Stellantis al een partnerschap gesloten met CATL voor de productie van LFP-batterijen, die goedkoper, eenvoudiger en robuuster zijn dan de NMC-batterijen die ACC gebruikt. De investering bedraagt meer dan 4 miljard euro, de eerste werkzaamheden zijn gestart en 2.000 Chinese arbeiders worden verwacht voor de bouw. In Termoli is het gevoel van verlatenheid totaal.

"Hier zijn motoren altijd goed gemaakt".

Op 29 november kristalliseerde de demonstratie dit gevoel van onrechtvaardigheid uit. Achter de vakbondsvlaggen klonken harde woorden. Zeer harde woorden. "Wij zijn niet tegen de ecologische transitie", hamerden de vakbondsafgevaardigden. "Maar niet tegen elke prijs. Niet door duizenden banen op te offeren. Niet door hele regio's te laten sterven.

Daarna een nog frontalere boodschap, die een blijvende indruk achterliet: "De overgang zal nog vijftien jaar lang hybriden omvatten. En deze motoren moeten in Termoli worden gemaakt. [...] De motoren die hier worden gemaakt zijn altijd van goede kwaliteit geweest, in tegenstelling tot de Franse motoren, die onbetrouwbaar blijken te zijn. Een zin die diepe wrok verraadt. Hierachter gaat de indruk schuil dat Italië betaalt voor de industriële fouten van andere landen, terwijl haar productiemiddelen geleidelijk worden afgenomen. In Termoli zijn meer dan 1800 gezinnen direct afhankelijk van de site. En de hele lokale economie is er indirect van afhankelijk. De fabriek is niet alleen een werkgever: het is de ruggengraat van de stad. Hetzelfde gepraat over betrouwbaarheid hoorden we onlangs bij de presentatie van de Fiat 500 hybride, waar trots werd aangekondigd dat de Firefly motor een probleempercentage van minder dan 0,3 % had.

Een gestripte fabriek

Op de grond zijn de tekenen al lange tijd alarmerend. De legendarische FIRE 16V motorketen is al ontmanteld. De GSE (FireFly) motoren, hoewel nog steeds in gebruik, draaien ver onder hun capaciteit. De GME 2.0 turbomotor lijkt voorbestemd voor een gedeeltelijke verhuizing naar de Verenigde Staten. Het eDCT-project is weliswaar bevestigd voor 2026, maar het zou slechts ongeveer 300 banen opleveren, wat bij lange na niet het verlies van een echte grootschalige industriële activiteit compenseert. Voor de vakbonden was de strategie van Stellantis inconsistent. De beslissing om al in 2030 te stoppen met verbrandingsmotoren, vijf jaar voor de Europese deadline, wordt als "catastrofaal" beschouwd. Het was een te abrupte koerswijziging, slecht geanticipeerd en sites als Termoli zonder duidelijke visie achtergelaten.